Theo thống kê, huyện Chiêm Hóa hiện có trên 2.700 ha lạc, sản lượng hằng năm trên 8.500 tấn, giá trị sản xuất đạt trên 150 tỷ đồng/năm. Các vùng trồng lạc tập trung lớn ở các xã Phúc Sơn, Minh Quang, Tân Mỹ, Hùng Mỹ, Xuân Quang...
HTX góp phần xây dựng thương hiệu
Ông Chẩu Văn Học, Chủ tịch UBND xã Phúc Sơn cho biết, xã Phúc Sơn là xã đặc biệt khó khăn 135. Toàn xã hiện có hơn 7.800 người với 4 dân tộc thiểu số (DTTS) sinh sống gồm: Tày, Dao, Mông và số ít dân tộc Kinh.
Toàn huyện có hơn 2.700 ha lạc thì riêng xã Phúc Sơn có hơn 700 ha. Để đạt được mục tiêu đề ra, Đảng ủy, chính quyền xã đã triển khai nhiều biện pháp để nâng cao năng suất, sản lượng loại cây trồng này.
Ông Ma Phúc Giải, Giám đốc HTX Phúc Sơn: "Các sản phẩm được chứngnhận sản phẩm OCOP
“Xã đã thực hiện chọn lọc, nhân giống lạc thuần chủng, tổ chức cho một số hộ trồng lạc tiêu biểu đi học tập kinh nghiệm sản xuất lạc ở một số tỉnh như Bắc Giang, Hà Tĩnh... Đây là cơ sở để Đảng bộ xã chỉ đạo chính quyền, MTTQ, các đoàn thể tuyên truyền vận động nhân dân triển khai biện pháp kỹ thuật gieo trồng mới”, ông Học nói.
Năm 2015, hạt lạc Chiêm Hóa đã chính thức được công nhận nhãn hiệu tập thể và giao cho HTX nông lâm nghiệp Phúc Sơn (HTX Phúc Sơn) quản lý. Cũng từ sự vào cuộc của HTX Phúc Sơn, thương hiệu lạc Chiêm Hóa đã không ngừng vươn xa, được đông đảo người tiêu dùng biết đến.
Nói về hành trình đưa hạt lạc Chiêm Hóa vươn xa trên thị trường, ông Ma Phúc Giải, Giám đốc HTX Phúc Sơn cho biết, HTX thành lập tháng 10/2011 tại thôn Phia Lài, xã Phúc Sơn, huyện Chiêm Hóa, Tỉnh Tuyên Quang, vốn điều lệ 1,8 tỷ đồng với tổng số 21 thành viên, hơn 100 ha đất trồng lạc, còn lại là hộ liên kết. Ngành nghề đăng ký kinh doanh gồm: mua, bán nông sản, sơ chế, chế biến nông sản; bán phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, thức ăn chăn nuôi...
Thời gian qua HTX đã chủ động liên kết với người dân để tổ chức sản xuất lạc hàng hóa, đầu tư xây dựng nhà xưởng, máy móc trang thiết bị như: lò sấy lạc, máy làm đất... Năm 2020 sản phẩm Lạc củ Phúc Sơn, huyện Chiêm Hóa được đánh giá xếp hạng 3 sao, sản phẩm lạc nhân xếp hạng 4 sao
“Kể từ khi được công nhận là OCOP, giá trị hạt lạc Chiêm Hóa đã tăng lên đáng kể và được nhiều thương lái từ nhiều địa phương tìm đến đặt mua hàng. Cũng từ đây, bắt đầu xuất hiện sự cạnh tranh không lành mạnh của các thương lái với HTX, dù HTX đã cung ứng phân bón, giống trả chậm cho thành viên và hộ liên kết, nhưng khi thương lái đến thu mua giá cao hơn, người dân lại bán cho các thương lái chứ không bán cho HTX như đã ký kết trước đó”, ông Giải nói.
Để HTX phát triển
Để hỗ trợ, nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX trên địa bàn và mở rộng liên doanh, liên kết sản phẩm lạc hàng hóa. Đầu năm nay, Liên minh HTX Việt Nam đã chỉ đạo Viện Phát triển Kinh tế hợp tác - một đơn vị trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam, phối hợp với Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang lựa chọn HTX Phúc Sơn để triển khai thực hiện Dự án “Xây dựng mô hình HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị”.
Theo đó, Dự án hỗ trợ tư vấn hoàn thiện bộ máy tổ chức hoạt động HTX; hoàn thiện điều lệ; xây dựng phương án sản xuất kinh doanh; xây dựng kế hoạch hoạt động; sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị sản phẩm lạc; xây dựng thương hiệu sản phẩm lạc; ứng dụng thương mại điện tử; tổ chức tập huấn nâng cao kỹ thuật trồng và chăm sóc lạc...
Đồng thời, Dự án còn tổ chức hội nghị đánh giá tiềm năng sản xuất, tiêu thụ và kết nối cung cầu sản phẩm lạc Chiêm Hóa; tư vấn hỗ trợ vay vốn ưu đãi phát triển cơ sở vật chất HTX; hỗ trợ máy móc trang thiết bị với tổng vốn hỗ trợ 318 triệu đồng.
Theo đánh giá của HTX Phúc Sơn, Dự án đã tích cực hỗ trợ các hoạt động của HTX được nâng cao. Đặc biệt, các phương án sản xuất kinh doanh, định hướng kế hoạch hoạt động có tính khả thi cao. Qua đó, sản phẩm lạc hàng hóa của HTX được kết nối mở rộng thị trường tiêu thụ.
Sảm phẩm lạc nhân
Không chỉ có sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam, HTX Phúc Sơn còn được sự hỗ trợ tích cực của Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang và chính quyền địa phương trong việc xây dựng thương hiệu, hỗ trợ bao bì, nhãn mác, hỗ trợ xây dựng nhà sơ chế, kho bảo quản, kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Từ sự nỗ lực vươn lên của HTX, sự hỗ trợ của các cấp chính quyền và Liên minh HTX các cấp, từ đầu năm 2021 đến nay, dù chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, nhưng HTX vẫn mạnh dạn liên doanh với các doanh nghiệp để chế biến, tiêu thụ sản phẩm.
Theo đó, HTX Phúc Sơn liên kết với HTX Minh Quang tiêu thụ được 100 tấn lạc củ tươi, trong đó chủ yếu cung cấp cho công ty xuất nhập khẩu tại Hải Dương. Số lượng tiêu thụ không nhiều nhưng cũng phần nào giúp thành viên tháo gỡ khó khăn về đầu ra của sản phẩm.
“Bên cạnh đó, các thành viên liên kết và người dân cũng chủ động tìm kiếm các đầu mối tiêu thụ nông sản nên vụ Đông xuân này, dù dịch bệnh Covid-19 bùng phát, giao thông bị hạn chế, giãn cách xã hội diễn ra tại nhiều địa phương nhưng toàn bộ diện tích lạc của HTX đã được tiêu thụ hết”, ông Ma Phúc Giải, Giám đốc HTX Phúc Sơn nói.
Người sưu tầm: Nguyễn Văn Hiệp/Nguồn: Phạm Duy/báo dân tộc - Tôn giáo